0-6 Aylık Bebeğimin Gelişimini Nasıl Desteklerim?
9 ay süren heyecanlı bekleyişin ardından artık bebeğinizi kucağınıza aldınız. Bundan sonra bebeğinizin her anına şahit olacaksınız.
İlk 6 ay bebeğinizin fiziksel, zihinsel, dil ve sosyal gelişimi için son derece önemlidir. 0-6 aylık dönemde bebeğinizin gelişimi oldukça hızlı gerçekleşir.
Peki ilk 6 ayda bebeğinizi ve sizi neler bekliyor? Bu dönemde nelere dikkat etmeniz gerekiyor?
Tüm sorularınızın cevabı aşağıda;
Bebeğinizin 0-3 Aylık Gelişimi
Yeni doğan bebeğin en önemli gereksinimi anne sütüdür. Anne sütü alırken bebekler aynı zamanda dokunmanın getirdiği güven duygusunu da yaşarlar.
Bebeğinizi kucağınıza almaktan, okşamaktan ve konuşmaktan çekinmeyin. Bebeğinize verebileceğiniz en güzel hediye her istediğinde yanınızda olmanızdır.
Bebeğiniz bu dönemde;
- Yüze bakar
- Karşısındaki yüzü konuşunca fark eder ve güler
- Yatarken gözleri ile bazen de başıyla objeleri izler
- Agulama sesleri çıkarır
- Zil ya da çıngırak gibi seslere tepki verir
- Kol ve bacaklarını eşit derecede hareket ettirir
- Yüzükoyun yatarken yerden başını kaldırır
*Bebeğiniz yukarıdaki davranışlardan en az birini yapamıyorsa doktorunuza başvurun.
0-3 Aylık Bebeğinizin Gelişimini Desteklemek İçin Anne-Babaların Dikkat Etmesi Gerekenler:
Kişisel Sosyal Gelişim:
- Geldiği ortama uyum sağlamaya çalışan bebeğinizin gelişimi için ilk aylarda rutin yapılan işler önemlidir. Bu nedenle beslenme, uyuma ve altını değiştirme gibi yaşantılarını günün aynı saatlerinde yapmaya çalışın. Bu, onun kendini güvende hissetmesini sağlar. Bebeğiniz ihtiyaçlarına göre kendisi bu zamanları değiştirecektir.
- Bebeğinizi uzun süre ağlatmayın, güven duygusu kazanması için bebeğinizin, her ağladığında yanında olan bir yetişkine gereksinimi vardır.
- Bebeğinize dokunmadan karşısında konuşarak onu güldürmeye çalışın. Konuşan kişiye gülmesi sağlıklı bir sosyal gelişim göstergesidir.
- Bebeğinizle gün içerisinde uyanık olduğu her zaman yüz yüze konuşun.
- Bebeğinizin ellerinden tutup alkış yaptırın ve yüzüne dokundurarak ellerini fark etmesini sağlayın.
Zihinsel- Dil Gelişimi:
- Bebeğinizle konuşurken “aa gu gu…” gibi dil öncesi sesleri çıkardığında müdahale etmeyin, taklit edin, siz de yeni sesler çıkarın, konuşmasını destekleyin.
- Bebeğinize gün içinde yüksek sesli olmayan müzikler dinletin. Bunun için televizyonu kullanmayın, televizyonun bebeğinizi yorabileceğini unutmayın.
- Yatarken görebileceği hareketli oyuncaklar, renkli modüller asın.
- Göz hizasında çeşitli hayvan figürleri, renkli oyuncaklar ve yumuşak materyalleri yanına koyun ve onları tanıması, dokunması için fırsat verin.
Hareket Gelişimi:
- Bebeğinizin ellerine ve ayaklarına dokunun, onu okşayın, sırtına, karnına hafif masajlar yapın ve ona basit hareketler yaptırın. Aranızda iletişimi güçlendirmek ve uykuya geçişin daha kolay olması için hafif bebek masajlarından yararlanabilirsiniz.
- Bebeğinizi gün içinde kısa süreli yüzükoyun yatırın, başını yerden kaldırması için karşısında onunla konuşun.
- Bebeğinizi uyurken yan yatırın. Zaman zaman sağ ve sol tarafını değiştirebilirsiniz.
Oyuncak Önerileri :
Bu aylarda bebeğinize oyuncak seçerken canlı renkli oyuncakları seçin. Siyah, beyaz, kırmızı, mavi, tercih edeceğiniz renkler olmalı. Elinde tutabileceği fazla detayı olmayan yumuşak çıngıraklar ve el yapımı oyuncaklar, bebek aynaları, yatak dönenceleri, yatak kenarı oyuncakları, dikkat çekici ziller, büyük vücut kaslarını harekete geçirmek için müzikli, resimli oyun halıları ve ses çıkaran oyuncaklar onun bu aylardaki favori oyuncaklarıdır. Oyuncakları ağza götürebileceğinden, boğulma riski ile karşılaşmamak için, küçük parçalı oyuncaklardan sakınmak gerekmektedir.
Bebeğinizin 3-6 Aylık Gelişimi
Bebeğiniz hızla büyümeye devam ediyor. Zaman geçtikçe daha da hareketlenmeye başladı. Bu süreçte bebeğiniz daha sesli ve renkli eşyalarla ilgilenmeye başlayacak. Bebeğiniz bu aylarda çevresini ağzı ile tanımak isteyecek bu nedenle ağzına götürebileceği nesnelerin boyutlarına dikkat etmelisiniz.
Bebeğiniz bu dönemde;
- Eline dokundurulunca bir nesneyi tutar
- Kuru üzüm gibi küçük nesnelere bakar
- Otururken önündeki oyuncağına uzanır ve alır
- Sırtüstü yatarken nesneleri başını çevirerek izler
- Ellerini seyreder
- Sesli güler
- Arkasından bir ses çıkarılınca dönüp bakar
- Arkasından adıyla seslenilince dönüp bakar
- Yüzükoyun yatarken kollarından destek alarak başını kaldırır
- Otururken başını dik yutar
*Bebeğiniz yukarıdaki davranışlardan en az birini yapamıyorsa doktorunuza başvurun.
3-6 Aylık Bebeklerinin Gelişimini Desteklemek İçin Anne-Babaların Dikkat Etmesi Gerekenler:
Kişisel Sosyal Gelişim:
- Bebeğinizin kendini tanıması için bir ayna kullanabilirsiniz. Aynada bebeğinizi ve kendinizi göstererek oyunlar oynayabilirsiniz. Bebeğinizin el/ayak bileklerine sesli bilezikler takarak ellerini ve ayaklarını fark etmesini sağlayabilirsiniz.
- Özellikle beşinci aydan sonra bebeğinizin eline, ağzına götürmesi için bisküvi, ekmek kabuğu gibi yiyecekler verin.
- Bebeğinizin yüzüne, ellerine, saçlarına sık sık dokunun ve onu okşayın.
- Bebeğinizi dışarı çıkarırken yüzünü dışa dönük olarak tutun. Çevresini daha iyi görebilmesine destek olun.
Zihinsel- Dil Gelişimi:
- Bebeğinizin önüne uzanabileceği oyuncaklar koyun. Renkli ve sesli oyuncakları tercih edin.
- Bebeğiniz otururken her iki kulağının arkasında değişik sesler çıkarın. Sesleri dönüp
aramasını bekleyin. Bebeğinize aynı şekilde değişik zamanlarda adıyla seslenin; başını çevirip sesi araması için onu bekleyin.
- Bebeğinizle sürekli konuşun. Her gün onunla konuşmak için özel zaman ayırın.
- Bebeğinize şarkı söyleyin; söylerken bebeğinizin ellerini tutarak ona el çırptırın.
- Bebeğinizin hareket eden, ses çıkaran oyuncaklarla oynamasını destekleyin.
- Evdeki tehlikeli olmayan her eşyayı tanıması ve oynaması için bebeğinizin eline verin.
Hareket Gelişimi:
- Bebeğinizin desteksiz oturmayı başarması için fırsat tanımak gerekir.
- Kucağınızda oturturken sırtını size yaslamayın.
- Bebeğinizi gün içinde bazen yüzükoyun yatırın, başını yerden kaldırması için karşısında onunla konuşun. Gerekirse göğsünün altına destekleyici yastık benzeri sert eşyalar yerleştirin.
- Bebeğinizin kol, bacak, sırt ve karnına yumuşak hareketlerle masaj yapın.
- Bebeğinizi sırtüstü yatarken el bileklerinden sıkıca kavrayarak kaldırmaya çalışın. Başını toplayarak kaldırması için onunla konuşarak dikkatini çekmeye çalışın.
Oyuncak Önerileri:
Bu dönemde farklı dokuda ve güvenli oyuncak ve nesneler, renkli üç boyutlu kitaplar, sesli kitaplar, yumuşak toplar, daha karmaşık renkli oyuncaklar, dişlikler, minik parmak, el ve ayak kuklaları, dokunduğunda ses ve ışık veren üzerinde düğmeler bulunan aktivite oyuncakları, üst üste dizilen küpler tercih edilebilir.
Unutulmamalıdır ki, her çocuk parmak izi kadar özeldir. Tüm çocuklarda gelişimin sırası aynı olsa bile, bir gelişim basamağının aşılması farklı sürelerde olabilir. Bu sebeple çocuklarınız ikiz bile olsa farklı zamanlarda emekleyip, yürüyüp, konuşabilirler.
Ve yine unutulmamalıdır ki, çocuğunuzu en iyi tanıyan sizsiniz. Çocuğunuzun gelişiminde sizi endişelendiren bir gelişim gecikmesi olduğunu düşünüyorsanız sağlıklı ve objektif değerlendirme için öncelikle bir uzmana başvurmanız gerekir.
Yazar: Gizem Nur Şanlıtürk, Çocuk Gelişimci
Instagram: @cocukgelisimci.gizemsanliturk
Ayrıca; ‘Çocuklarda Gelişim Değerlendirmesi’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.
‘Prematüre Bebeklerde Motor Gelişim Geriden Mi Gelir?’ başlıklı yazı içinse buraya tıklayın.