Gelişim Tarama Testleri
Gelişim Tarama Testleri
Çocuklarda gelişimsel geriliklerin izlenilmesi ve gelişimsel sapmaların erken tanılanabilmesi için sosyal, bilişsel, dil ve fiziksel gelişiminin belirli aralıklarla gelişimsel tarama testleriyle düzenli olarak değerlendirilmesi gerekir. Erken tanı, olabilecek sorunlar için erkenden önlem alınmasını ve çocuğun karşılaşabileceği çevresel ve yapısal sorunların erken saptanmasını sağlar. Küçük çocukların ve erken çocukluk dönemindeki çocukların gelişimindeki geriliklerin genel fiziksel muayene sırasında anlamak zordur. Gelişimsel bozukluğun varlığı genellikle iki yaşı geçtiği halde yürüyemediği, konuşamadığı, yürüyemediği ya da okul başarısızlığı durumlarında saptanmaktadır. Bu sebeple 0-6 yaş arası gelişimsel tarama envanterleri kullanılmaktadır. Sağlıklı gelişim gösteren çocukların yaşamları boyunca 0-6 ay arasında mutlaka bir kez, 12-18 ay arası, 2-3 yaş arası ve 5-6 yaş arasında gelişimsel tarama testleri yaptırmaları önerilir. Eğer ilk test sonucu şüpheli ise veya risk altındaki bir bebekte yapıldıysa görüşme aralıkları düzenlenmeli ve sıklaştırılmalıdır.
Yaygın Gelişim Tarama Testleri Nelerdir?
DENVER II GELİŞİMSEL TARAMA TESTİ: Denver II 0-6 yaş arasındaki, sağlıklı görünümde olan çocuklara uygulanmak üzere düzenlenmiştir. Çocuğun yaşına uygun gelişimini değerlendiren bu test, herhangi bir belirti göstermemiş gelişimsel sorunları taramada, şüpheli durumları nesnel bir ölçütle doğrulamada ve gelişimsel açıdan risk altındaki çocukları izlemede kullanılır. Ebeveynlere, çocuğun kritik dönemleri olan 0-6 ay, 12-18 ay, 2-3 yaş ve 5-6 yaş arasında bu gelişim envanterini yaptırmaları önerilir.
ANKARA GEİŞİMSEL TARAMA ENVANTERİ: 0-6 yaş arasındaki çocukların gelişimsel değerlendirilebilmesi amacıyla uygulanan bir testtir. Envanter, gelişiminde “görülen” bir gerilik olmayan çocuklarda, herhangi bir gelişimsel sorunları saptamak ve erken müdahale almak amacıyla kullanılır. Bebek ve çocukların gelişimi ile ilgili derinlemesine ve sistemli bilgi sağlayan bir değerlendirme aracıdır. Bu test kültürümüze özgü yeni bir ölçek geliştirmek amacıyla Türkiye’de geliştirilmiştir. Çocuğun beceri ve gelişimi çocuk bakımından sorumlu kişiden (anne,bakıcı vs.) alınan bilgiler doğrultusunda değerlendirilerek yapılır. Çocuğun şu andaki gelişimini ve becerilerini değerlendirmeye yönelik olarak anneye ya da bakım veren kişiye sorulan soruların ‘evet, hayır, bilmiyorum’ şeklinde yanıtlandığı toplam 154 maddeden oluşmuştur. Sorular dil-bilişsel, ince motor, kaba motor, sosyal beceri-öz bakım alanlarını ifade edecek biçimde düzenlenmiştir. Anne ve babalara, çocuğun kritik dönemleri olan 0-6 ay, 12-18 ay, 2-3 yaş ve 5-6 yaş arasında bu gelişim envanterini yaptırmaları önerilir.
GESELL GELİŞİM FİGÜRLERİ TESTİ: Bu test genellikle 3-10 yaş arasında ki çocuklara uygulanır. Daha sağlıklı sonuçlar alınması için okul öncesi dönemde uygulanması daha doğru olmaktadır. Gesell bir performans değerlendirme testi olup çocukların psikomotor becerilerini, görsel algılarını, görsel hafızasını, el-göz koordinasyonu, ölçer. Hatta çocuğunuzun fiziksel gelişiminin izlenmesi, bulunduğu yaşa ait davranışları yapıp yapamadığı gibi genel gelişiminin incelenmesi sonrasında çocuğun gelişiminde herhangi bir problem olup olmadığı ile ilgili bir değerlendirme yapılmasına olanak sağlayan bir testtir.
BAYLEY TESTİ: Bayley testi bebeğin 2 ay ile 3,5 yaşına kadar olan süreçte gerçekleştirilen ve küçük çocukların gelişimlerini değerlendirmek amacıyla yapılan bir testtir. Özellikle prematüre ve riskli bebeklerin gelişimini takibi amacıyla önemli bir testtir. Uygulamada Bilişsel ölçek, Motor Ölçeği, Davranış Değerlendirme Ölçeği bulunmaktadır. Testte güncelleme önemlidir.
Yazar: Çocuk Gelişimci Beyza Çakır
Instagram: @cge.beyzacakir
Ayrıca ‘Çocuklarda Gelişim Değerlendirmesi’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.
‘Çocuk Gelişimci Kimdir?’ başlıklı yazımız içinse buraya tıklayın.