• 

Yeni bir ortama girmek, çocuklar ve ebeveynleri için endişe yaratabilir. Daha mutlu bir okul günü için ayrılık anksiyetesinin nasıl üstesinden gelineceğini öğrenin.

Okula Başlamadan Önce Ne Yapabilirsiniz?

Çocuğunuzu okulun ilk gününden önce okula hazırlamak, çocuğunuzun giderken hissedebileceği ayrılık endişesini büyük ölçüde azaltabilir. Çocuğunuzu yeni ortamına alıştırmanın bazı yolları;

• Çocuğunuzu, okula başlamadan önce resim çizme, kavram anlatımı, çizgi çalışmaları, hikaye anlatımı gibi ortak okul etkinlikleriyle tanıştırın.
• Okul ortamı ile tanışmaya başlamadan önce çocuğunuzun sınıfını birkaç kez ziyaret edin.
• Çocuğunuzun ilk okul gününden önce öğretmeniyle tanışmasını sağlayın.
• Çocuğunuza okulun fiziki yapısını tanıtın ve kendini güvende hissetmediğinde kimlerden yardım alabileceğini anlatın.
• Yeme, içme, tuvalet, yaralanma gibi temel ihtiyaç durumlarında kimlerden yardım isteyebileceğini çocuğa örneklerle aktarın.

Çocuğunuzun yanı sıra korkularınızı hafifletmenin önemini küçümsemeyin. Onu okulda bırakmaktan ötürü suçlu veya endişeli hissediyorsanız, çocuğunuz muhtemelen bunu hissedecektir. Siz kendinizi ne kadar sakin ve güvende hissederseniz çocuğunuz sizinle aynı hisleri o denli paylaşacaktır.

Okulun İlk Gününe Hazırlık Süreci

Özellikle okul öncesi dönem için çocuğunuzun öğretmenine, çocuklar ebeveynlerinden ayrıldıkları için ağlarken izlediği prosedürün ne olduğunu sorun. Okulun ilk gününe hazırlık anaokuluna başlayan ve ilkokula başlayan çocuklar arasında farklılık gösterebilir. 

Okulun günlük programı nasıl yapılandırdığını öğrenin. Birçok okul öncesi eğitim kurumu, okula alışma evresini kolaylaştırmak için öğretmenler ve çocukların önceki gün yaptıkları ve o gün yapacakları aktiviteler hakkında konuşmaları gibi günlük bir ritüel ile başlar ve ailelerin çocuklarını bıraktıktan hemen sonra okuldan ayrılmamalarını ister. Herhangi bir kriz durumunda çocuğun aile fertlerinden birini görebilmesi ve tekrar sınıfına dönmesi çocukta öğretmenine ve ailesine karşı güven hissiyatını pekiştirecektir.

Sınıfın ilk günü konusunda çocuklar oldukça heyecanlı ve gergin olabilir. Bunun önüne geçmek için okula gitme fikrine çocuğu uzun zaman önce alıştırmaya başlayabilirsiniz. Çocuğunuza kendi çocukluk zamanlarınızdan bahsedebilir, çocuğun okulda edineceği güzel arkadaşlıklardan, eğlenceli aktivitelerden ve öğreneceği faydalı bilgilerden bahsedebilirsiniz. Aynı şekilde kıyafet, defter, kitap gibi şeyleri içeren okul hazırlıklarına da erken başlamak çocuğun gerginliğini biraz olsun alacaktır.

Okul başlamadan önce çocuğunuzu bir çocuk doktoruna ve çocuk gelişimciye götürerek genel muayene ettirmek, alıcı ve ifade edici dili, ince motor gelişimi ve dikkati üzerine yapılan testlerle kontroller yaptırmak isteyebilirsiniz. İlkokula başlangıcın yoğun temposu, okuma-yazma öğrenme süreci çocukları normal olarak yorabilir, strese sokabilir veya ayrılık kaygısı gibi çeşitli davranış problemlerine sebep olabilir. Bu gibi durumları önlemek için doktorunuz, çocuk gelişimci-aile danışmanınızın ve tabii ki öğretmenin gözlem ve tavsiyelerini göz önünde bulundurarak çocuğunuzun davranışları üzerinde dikkatli olmalısınız.

Yeni Rutine Göre Ayarlamalar Yapmak

Çocuğunuzun anaokulunun ya da ilkokulun akademik programına, oryantasyon sürecine bir göz atın. Bir okul rutinine bağlı kalmak, ailedeki herkes için zor olabilir. Yeni rutine ayak uydurmayı kolaylaştırmak için evde hazırlıklara erken başlayın.

• Okul başlamadan birkaç hafta önce çocuğunuzun yatma zamanlarını okul zamanına benzer şekilde düzenleyin. Çocuğunuz ilk defa okula gideceği ve büyük ihtimalle sabahları erken kalkıp hazırlanması gerekeceği için uykusunu iyi alması önemlidir.
• Okula gitmek ile ilgili olumlu konuşmalar yapın. Çocuğunuzun öğreneceği eğlenceli şeyler, edineceği yeni arkadaşlar hakkında konuşun. 
• Çocuğunuz okula başlama konusunda endişeli ise, diğer çocukların da bu duygulara sahip olduğundan ve bu durumun normal bir durum olduğundan emin olmasını sağlayın. Endişelerinin çok normal olduğunu, ancak okul ortamında arkadaşları ve öğretmeninin desteğiyle bu kaygıların zamanla kaybolacağını söyleyin.
• Kendi çocukluk deneyimlerinizden esinlenerek, benim de okula gitmeye dair endişelerim vardı ama okulda ne kadar çok eğlendiğimi, çok arkadaşımın olduğunu ve günün sonunda ailemin beni aldığını farkedince okulu çok sevmiştim, biz hep senin yanındayız, orada güvende olacaksın, gibi ifadelerle çocuğunuzu rahatlatmaya çalışın. Okulda öğrendiğiniz bilgilerin günlük yaşamda ne kadar işinize yaradığından da bahsedebilirsiniz. 
• Okula başlamadan hemen önce büyük seyahatler, tatil planları ve yorucu aktivitelerden kaçının.
• Ev ödevi, oyun saati, banyo ve yatma vakti için okul günlerine dair çalışma ve rutin programları hazırlayın. Çocuklar resimli, kendilerinin çizdikleri eğlenceli günlük planları ve rutinleri severler.
• Çocuklarınızı eve gelir gelmez ödev yapmaları için zorlamayın. Bunu yerine yemek, sohbet ve dinlenme saatinden sonra bir çalışma saati planlayın ve bu çalışma saatlerine eğlenceli küçük molalar eklemeyi unutmayın.
• Öğretmenlerin verdiği ödevler konusunda çocukları sıkıştırmadan bu ödevlerin onların sorumluluğu olduğu bilincini yavaş yavaş onlara aşılamaya çalışın. Ödevini yapması için çocuğu azarlamayın veya ceza vermeyin. Bu süreçte en iyi yardımcınız çocuğu küçük pekiştireçlerle teşvik etmek ve öğretmenle iş birliği yapmak olacaktır. 

Organize Olun

Gelecek yoğun okul dönemine ne kadar erken hazırlanmaya başlarsanız hem siz, hem de çocuğunuz için stres faktörleri o kadar azalacaktır. Birçok okul, okul başlamadan önce tamamlanması gereken evraklar ve alınması gereken malzemelerle ilgili bilgi verebilir. Çocuğunuzla birlikte önceden alışverişe çıkarak okul için gerekli şeyleri alabilirsiniz. Bu alışverişlerde çocuklara okul eşyalarını seçme hakkı tanıyarak onları kullanmaya teşvik etmiş olma şansına sahipsiniz.

Farklı öğretmenlerin neye ihtiyaç duyacağını tahmin etmek zor olsa da, belirli kırtasiye malzemelerini önceden satın alarak okula alışma sürecinde bir adım öne geçebilirsiniz. Çocuklar genelde kıyafet ve kırtasiye alışverişlerine bayılırlar. Sadece bu bile çocuğunuzun okula başlamak için daha hevesli olmasına oldukça yardım edecektir.

Sağlıklı Beslenme Planı Yapmak

Çocuğunuzun okula giderken ve okulda sağlıklı ve yeterli beslenmesi, ihtiyacı olan enerjiye sahip olması ve zinde kalması için önemlidir. Anaokulları ve kolejler tarafından genelde bir yemek listesi verilerek velilerin bu listeye uyması beklenir veya okulların yemekhanesinde belirlenen yemekler çıkarılır. Hazırlık kısmında zorluk yaşamamak için hafta içine ait yemek programı için gerekli olan ürünleri hafta sonu alışverişe çıkıp alabilir, hazırlayıp dolaba koyabilirsiniz.

Kahvaltı

Günün en önemli öğününü unutmamalısınız. Çocukların sabah kahvaltısını karınlarını doyuracak bir şekilde yapmaları önemlidir. Okula kahvaltı yaparak giden çocukların başarı oranlarının daha yüksek olduğu bilinmektedir. Kahvaltı öğünü çocuğu okulda uzun süre tok ve enerjik tutacak besinlerle hazırlanmalıdır. Bunun yanında çok şekerli yiyecek ve içeceklerden kaçınarak hem çocuğunuzu daha sağlıklı beslemiş hem de dikkat ve bilişsel kapasitelerini desteklemiş olursunuz.

Kahvaltılarda yumurta, süt, ayran, çeşitli kuruyemişler, tam buğday- çavdar ekmeği, mevsim meyveleri ve yeşillikleri, meyveli yulaf karışımları, sağlıklı kahvaltılıklar olarak önerebileceklerimizdendir.

Öğle Yemeği

Çocuğun okulda öğle yemeğinde yiyeceği gıdaları evde hazırlayacaksanız temiz ve yiyecekleri dömeyecek şekilde çocupa uygun beslenme kaplarına sahip olduğunuzdan emin olmalısınız. 

Bu noktada öğretmenden yardım istemeyi de unutmamalısınız. Çocuğunuz sevmediği ya da daha az sevdiği gıdaları siz görmediğiniz için yememe alışkanlığını geliştirmemelidir. Öğretmenleri sağlıklı beslenme ve her besinden azar azar yeme konusunda anaokulu seviyesinden başlayarak öğrencileri teşvik etmelidir.

Çocuğunuzun okulda beslenmesini yapmak konusunda sorun çıkarmaması için dilerseniz yiyecekleri daha eğlenceli bir biçimde de hazırlamayı deneyebilirsiniz. Beslenme çantasına koyacağınız küçük çizimler ve şekiller ile onu ne kadar sevdiğinizi ve yanında olduğunuzu gösterebilirsiniz.

Akşam Yemeği

Okulun başlamasından itibaren çocuğun okuldan geldikten sonra akşam yemeğini erkenden yiyip dinlenmek, ödev yapmak ve oyun oynamak için yeterli vakit bulması önemlidir. Akşam yemeklerini ailece vakit geçirip sohbet edebileceğiniz aktivitelere dönüştürün. Özellikle televizyon karşısında yemek yememeye özen gösterin. Akşam yemeklerinde günün en eğlenceli ve komik aktivitelerinden konuşmak çocukları rahatlatacaktır.

Çocuğunuzun sevindiği gelişmelere siz de neşenizi yansıtarak karşılık verin, onu ve ihtiyaçlarını dinlediğinizden emin olun.

Çocuğunuz eğer okula gitmeye devam etmek, o sınıfta olmak ya da mevcuttaki öğretmeniyle okumak konusunda tereddüt ya da korkulara sahipse onu yüreklendirecek, alışma sürecinin doğal evresinde bu tarz endişelerin normal olduğunu vurgulayacak sözler sarf edebilirsiniz. Bu noktada sorunun ne olduğu iyi araştırılmalıdır. Çocuk okula uyum sürecinde olduğu için mi gitmek istemediğini söylüyor yoksa okulda yaşadığı olumsuz bir durum mu mevcut, bu konu çocukla yapılan içten sohbetler ve öğretmen işbirliğiyle çözülmelidir.

Okulun İlk Günü Yapılacaklar

Okula yeni başlayan çocuğunuza veda etmek hem onun için hem de sizin için son derece zor olabilir. Ancak ilk günkü ayrılma evresi bu kadar zorlu olmak zorunda değil. Siz okula gitmek konusunda ne kadar az endişeli davranırsanız ve çocuğunuza okul fikrini ne kadar önceden aşılarsanız ilk günler o kadar kolay aşılacaktır.

Okulöncesi Çocuklarda İlk Gün Sendromunu Aşmak

Çocuğun öğretmeni ile ebeveynlerinin yanında tekrar tanışması önemli bir kriterdir. Çocuğunuzu bahçede tek başına bırakıp öğretmeninin yanına kendisinin gitmesini beklemek yerine onunla birlikte gidip sizi tanıştırmasını isteyin. Bu, aralarında iyi bir ilişki kurmalarına izin verir. Öğretmene güvendiğinizi ve çocuğunuzun onunla rahat edeceği bildiğinizi açıkça belirtin. Çocuğa sınıfını, okulunu iyi tanıtın ve orada güvende hissedebilmesine destek olun.

Evden alışkın olduğu bir eşya ya da oyuncak getirebilirsiniz. Öğretmene, çocuğunuzun kendisini korkmuş ve yalnız hissettiğinde mutlu olabileceği bir eşyasını yanında getirip getiremeyeceğini sorun. Öte yandan da çocuğunuzun yanına almasına izin verdiği şey en sevdiği eşyası olmamalı. Çünkü sağlam ve tek parça halinde eve geri geleceğini garanti edemezsiniz. Favorileri arasından bir seçim yapmak en mantıklısıdır. Bunun yanında, çocuğunuzun bileğine çizeceğiniz gülen bir kalp gibi bir figür de çocuğunuz sizi özlediğinde figüre bir öpücük kondurarak onun rahatlamasını ve sizi yanında hissetmesini sağlayabilir. 

Veda etme zamanı geldiğinde bunu hızlı ya da gizlice yapmak ya da daha kötüsü çocuğunuza veda etmeden ayrılmak çocuğunuzun size olan güvenini tehlikeye atar. Veda kısmını çok da uzatmadan çocuğunuza olumlu enerjiler yansıtarak, gülümseyerek ve onu sevdiğinizi göstererek vedalaşın. Ayrılma kısmını şakalarla ya da esprilerle eğlenceli bir hale dahi getirebilirsiniz. 

‘Ah kızııım/oğluumm, kıyamaam sen ağlarsan ben nasıl giderim, lütfen böyle yapmaa ama nasıl giderim şimdi ben.’ gibi bir endişeli tavır ve yüz ifadesi yerine ‘ Güzel kızım endişelendiğini anladım ve burada güvendesinn öğretmenin sen acıktığında, üzüldüğünde ve yalnız hissettiğinde hep yanında olacak merak etme. Bak burada güzel arkadaşlar ve oyunlar var. Akşam gelince yine kocaman sarılalım olur mu? Beni özlediğinde elindeki kalbe bir öpücük kondur, ben de elimdeki kalpten senin öpücüğünü hissedeceğim. Görüşürüüüz! 🙂 ‘ gibi bir tavır takınmak çocuğu daha çok rahatlatacaktır.

İlkokul Çocuklarında Okulun İlk Günü Yapmanız Gerekenler

Anaokuluna başlayacak olan küçük çocuğunuzdan biraz daha farklı olarak ilkokula başlayacak olan çocuklar artık bir nebze daha deneyimli ve cesur olmaya meyillidirler. Öte yandan ilkokulun anaokulunda olduğu gibi oyun, oyuncak ve eğlenceden ibaret olmaması gözlerini korkutabilir. 

Çocuklarınızın varsa anaokulundan tanıştıkları arkadaşlarını bularak ilk sabah kaynaşmalarını sağlayın. Tanıdıkları diğer öğrencilerle aynı sınıfta ya da okulda olacaklarını görmek kendilerini daha az yabancı hissetmelerine sebep olacaktır.

Çocuğunuzun fiziksel ya da psikolojik olarak hassas olduğu durumlar ya da sahip olduğu dezavantajlar varsa bunları muhakkak öğretmeniyle ve okul yönetimi ile konuşun. Çocuğunuzu her açıdan iyi tanımaları, olası bir problem durumunda nasıl yaklaşacaklarını bilmelerini ve çocuğunuz için daha uygun bir eğitim- öğretim modelini uygulamalarını sağlayacaktır. Bunların dışında çocuğunuzda mevcut olan alerji gibi sağlık durumlarını da öğretmenine anlatmayı unutmayın.

Çocukları Okula Alıştırmada Ebeveyn Öğretmen İşbirliği

Çocukların okula alışma sürecinde sorun yaşamalarının en büyük sebepleri anne babadan ilk kez ayrılıyor oluşları, akıllarının evde kalması ve kendilerini sınıf ortamında dışlanmış hissetmeleridir. Bunlar dışında kardeşi yeni doğmuş olan çocuklar da kendilerinin evden uzaklaştırıldığı düşüncesine de kapılabilir. Bu noktada ebeveynler olarak sizin çocuğa yaklaşımınız ve okula gidiş amacını onunla paylaşmanız çok önemlidir. Sizin kadar öğretmeninin desteği ve davranışları da alışma döneminde önem arz eder. Eğer kardeş kıskançlığı seziyorsanız çocuğunuzla birebir kaliteli vakit geçirmeniz önemlidir.

Çocuğunuzun endişeleri ve korkuları konusunda öğretmeninden her zaman yardım isteyebilirsiniz. Sınıfta yalnız olmadığını, kendisini seven, olduğu gibi kabul eden, düşüncelerine ve paylaştıklarına saygı duyan insanların varlığı ona kendisini mutlu ve değerli hissettirecektir.

Öğretmeni tarafından takdir edilmek, güler yüzle karşılanmak, ilgi görmek de çocuğun okula gitmek için can atmasına, daha başarılı bir öğrenci olmak için çabalamasına sebep olacaktır. Çocuklarını seven, onları teşvik ederek öğretime devam eden öğretmenlerin ailelere ve çocuklara okula alışma sürecinde önemli katkıları bulunmaktadır.

Çocukları okula alıştırma sürecinde tüm ebeveynlere kolaylıklar diliyorum.

Sevgiler…

Yazar:  Aile Danışmanı Tülin Göktürk

Instagram: @ailedanismani.tulin 

Bilgi& Randevu: ailedanismanlik.tulin@gmail.com , Tel: 05331618200

 

Ayrıca ‘Kardeş Kıskançlığı İle Nasıl Başa Çıkılır’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayınız.

‘Montessori Eğitimi Nedir?’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayabilirsiniz.

‘Çocuklarda Huysuzluk Krizleri Nasıl Yönetilir?’ başlıklı yazımıza ise buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.