Çocuklarda Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?
Yüksek ateş aslında bir hastalık olmamakla birlikte vücuda giren mikrop, aşı gibi yabancı organizmaların habercisidir ve vücutta bir enfeksiyon olduğunda ateş hastalıklara karşı savunma mekanizmasının bir tepkisi olarak ortaya çıkar.
Kulak iltihapları, bulaşıcı hastalıklar, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, aşılar, diş çıkarma, idrar yolu enfeksiyonları, metabolik hastalıklar, sıcak çarpması, romatizmal ve viral hastalıklar gibi nedenlerle vücutta yüksek ateş görülebilmektedir.
(‘Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.)
Kaç Derece Yüksek Ateş Demektir?
Normal vücut ısısı 36,5- 37,5 arasında iken 38 derece ve üzeri ateş yüksek ateş demektir ve düşürülmesi için müdahale edilmesi gerekir.
Ateş Nasıl ve Nereden Ölçülür?
Vücut sıcaklığının en sağlıklı ölçüldüğü bölgeler dilaltı, makat, koltukaltı ve kasık bölgeleridir. Eski tip civalı termometreler, dijital termometreler ve uzaktan kulak veya alından ateş ölçen aletlerle ateşin derecesi kontrol edilebilir.
Çocuklarda Yüksek Ateşin Belirtileri Nelerdir?
Yüksek ateş genellikle yorgunluk, terleme, titreme, halsizlik, uyku hali ve eğer çok yüksekse sayıklama, bilinç kaybı, vücutta kasılmalar gibi belirtiler verir. Vücutta kasılmalar olduğunda çocuk engellenmeye çalışılmamalı kendine zarar vermeyecek şekilde başının etrafına yumuşak bir şey koyularak darbe alması önlenmelidir. Bu kasılmalar geçicidir ancak ateş havaleye dönmüş olabileceğinden en kısa zamanda doktora gidilmesi gerekir.
Çocuklarda Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?
Öncelikle anne ve baba panik olmamalı, çocuktaki belirtileri sürekli gözlemlemelidir. Ateş ölçümü yarım saatte bir yapılmalı ve doktora bildirmek üzere kaydedilmelidir.
Kıyafetler Azaltılmalı, Üst Örtülmemeli
Çocuklarda yüksek ateş, genellikle üşüme hissi ve titreme belirtileri verdiğinden anne-babalar çocuğum üşümesin diye ateşli çocuğun üzerini örterler veya kat kat giydirirler. Halbuki yüksek ateşli çocuğun ateşinin daha fazla yükselmemesi ve düşmesi için üzerindeki kıyafetler azaltılmalı ve çocuğun üzeri örtülmemelidir. Çocuk iç çamaşırlarıyla kalabilir.
Soğuk Uygulama Yapılmalı
Çocuğun alnı, kasıkları, eklem yerleri, ensesi ve ayaklarının altına serin su ile ıslatılmış bezler konularak vücut sıcaklığının düşmesi desteklenmelidir. Soğuk uygulama kesinlikle buzla veya buz aküleriyle yapılmamalıdır. Hafif serin, normal sıcaklıktaki su çocuğun ateşinin düşmesine yardımcı olacaktır.
Çocuklarda yüksek ateş durumunda yapılacak soğuk uygulama suyuna sirke, alkol gibi şeyler koymaktan sakınılmalıdır. Temiz su ateşi düşürmek için yeterli olacaktır.
Oda Sıcaklığı Azaltılmalı
Özellikle bebekli evlerde bebek üşümesin, hasta olmasın diye düşünülerek oda sıcaklığı 25 derecenin üzerinde tutulmaya çalışılır ancak normal sıcaklığın üzerinde oda sıcaklığı ve çocuğu kat kat giydirmek de yüksek ateşe sebep olur. Çocuklarda yüksek ateşin düşmesini destekleyen şeylerden biri de odayı havalandırıp odanın sıcaklığını 20-25 dereceler arasında olmasını sağlamaktır.
Ilık Duş Aldırılmalı
Anne- babanın gözlemiyle çocuğun kıyafetlerinin azaltılması ve soğuk uygulama yüksek ateşin düşmesini sağlamadıysa çocuğa ılık bir duş aldırmanın yüksek ateşin düşmesine büyük yardımı olacaktır. Ancak çocuğun ateşi hızlıca düşsün mantığı ile çocuğa çok soğuk su ile banyo yaptırmak çocuğun vücudunun birden şoka girmesine ve havale geçirmesine sebep olabileceğinden suyun ılık olmasına dikkat edilmelidir. Yüksek ateş durumlarında suyun derecesini ölçen aletlerden de yardım alınabilir. Ateşi yükselen çocuğun banyo yapacağı suyun derecesi 29-32 derece aralığında olabilir.
Sıvı Alımı Arttırılmalı
Yüksek ateşli çocuk terleme belirtisi göstereceğinden çokça sıvı kaybına uğrar. Eğer ateşle birlikte özellikle ishal ve istifra (kusma) da gözlemleniyorsa çocukta fazla dehidrasyon (sıvı kaybı) vücutta tehlikeye yol açabileceğinden çocuğa su, ev sıkımı meyve suyu gibi içeceklerle sıvı takviyesi yapılmalıdır.
Ateş Düşürücü Verilebilir
Ateş 39 dereceye yaklaştıysa ve yukarıdaki uygulamalar çocuğun ateşinin düşmesine yardımcı olmuyorsa uzman çocuk doktorunuza danışarak 6 saatte bir parasetamol (ağrı kesici, ateş düşürücü) şuruplardan verilebilir. Ancak şurupların saat aralığının çok yakın olmaması ve çocuk şurubu içeceğinde mümkünse tok olması gerekir. Ateş henüz 38 dereceye yaklaşıyorsa ve yukarıda belirttiğimiz tüm uygulamalar yapılmamışsa anne babalar hemen şuruba sarılmamalıdır.
İlk 3 Aydaki Ateşte Zaman Kaybedilmemelidir
Bebeklerin bağışıklıkları ilk üç ayda, özellikle yenidoğan döneminde henüz çok kuvvetli olmadığı için uzun süren yüksek ateşte yukarıdaki uygulamalar yapılmalı ve vakit kaybedilmeden doktora gidilmelidir. Doktora danışılmadan bebeğe ilaç verilmemeli ve ateşin enfeksiyondan kaynaklanabileceği göz önünde bulundurularak ateş ihmal edilmemelidir. İlk üç ayda bebeklerin vücudu enfeksiyonlarla savaşabilecek kadar güçlü olmayabilir.
Önemli Notlar
Çocuğunuza doktorunuza danışmadan ateş düşürücü veya antibiyotik ilaçlardan vermeyin,
Çocuk titreme nöbeti geçiriyorsa çocuğu, yediklerinin yukarıya gelebileceğini göz önünde bulundurarak, boğulmaya karşı yan yatırın ve başını çarpmaması için destekleyin,
Üç ay altındaki bebekler için vakit kaybetmeden hemen doktora gidin,
Ateşlenen her çocuk havale veya titreme nöbetleri geçirecek diye bir kaide yoktur ancak tedbiri de elden bırakmamak gerekir,
Ateşin kaç saat sürdüğü ve derecesi gözlemlenmeli, 72 saati geçen yüksek ateşte mutlaka doktora gitmek gerekir.
Unutulmamalıdır ki yüksek ateş vücudun savunma sisteminin bir göstergesidir ve tek başına bir hastalık değildir. Yüksek ateş hastalıkların habercisi olduğu için kontrol altında tutulduğu sürece bizim lehimizedir.
Tüm çocuklarımıza sağlıklı ve mutlu günler diliyoruz…
‘Bebeklerde Moniliazis (Pamukçuk) Nedir?’ başlıklı yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.