Görme Yetersizliği

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Görme Yetersizliği

Merhabalar. Geçtiğimiz günlerde beni çok etkileyen bir kitap okudum. 10 yaşında olan ve rahatsızlığı nedeniyle görme yetisini hızla kaybeden bir kızın öyküsünün anlatıldığı “Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Mesafe” kitabından yola çıkarak ben de sizlere görme engelinden bahsedeceğim bu makalemizde.

Dünya Sağlık Örgütünün sınıflamasına göre görme engeli; ortalama görme engeli, ağır görme engeli ve tam görme engeli (körlük) olmak üzere üç ana grupta toplanır.

 

 

 

 

 

Görme yetersizliğinin nedenleri incelendiğinde; kalıtımsal nedenler, erken doğum, annenin hamilelikte ateşli hastalığa yakalanması, annenin hamilelikte ilaç, röntgen vs. maruz kalması, A vitamini eksikliği, menenjit, kızamık, diyabet, damar hastalıkları, kornea iltihabı gibi nedenler sayılabilir.

Görme yetersizliğinin fark edilmesi veya şüphelenilmesinde ise şu etkenler belirleyicidir:

• Gözlerde şaşılık, kayma
• Gözlerde kaşıntı, çapaklanma, sulanma, gözü sıklıkla ovuşturma
• Göz kapağı şişmesi, tekrarlayan enfeksiyonlar
• Gözü sıklıkla kısma veya kapatma
• Bulanık veya çift görme
• Göz bebeğinin beyaz veya gri görünmesi
• Gözün çapraz veya içe/dışa dönük olması
• Bir gözün diğerinden farklı yöne hareket etmesi
• Bir şeyi yakından inceledikten sonra gelen baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı
• Göz kontağı kurmada güçlük
• Okuma materyalini çok yakın tutma
• Okurken harf atlama veya ekleme
• Okurken sürekli parmak ve kalem gibi işaretleyerek okuma
• Akademik başarısızlık

 

Görme yetersizliği olan çocuklarda bir takım gelişimsel geriliklere rastlanabilir. Dolayısıyla erken dönemde çocuğun gelişimini her yönden desteklemek oldukça önemlidir. Şimdi bu yetersizlikleri ve çözüm önerilerini birlikte inceleyelim.

• Çocuk görmediği için duyma duyusunu daha aktif kullanır. Annenin geldiğini ayak seslerini dinleyerek anlar, bir oyuncağın nerede olduğunu yine dinleyerek bulmaya çalışır. Dolayısıyla ilk etapta çocuğa bolca sözlü uyaran vermek, sesli oyuncaklardan faydalanarak dinleme becerisini daha da geliştirmek önemlidir.
• Kavrama, uzanma, yuvarlanma, emekleme, merdiven inme çıkma gibi becerilerde gecikmeler olabilir. Bu becerileri desteklemek için çocuğa çeşitli fiziksel aktiviteler yaptırılmalıdır.
• Ayaklarını ayrı tutarak, kollarını yana açarak yürüme olabilir. Duruş bozuklukları olabilir. Çocuğa uygun şekilde yürüme becerisi öğretilmelidir.
• Görmeyen çocuk etrafındaki nesneleri tanımak için nesneyi ağzına alma, sıkma, yuvarlama gibi eylemlerde bulunabilir. Bu süreçte çocuğa bir çok farklı nesne sunma ve nesneleri öğretmek gerekir.
• Görmeyen çocuğun dil gelişiminde de birtakım geriliklere rastlanır. Akranlarının kelime hazinesinde bulunan “orada, daha fazla, yukarı, hiç kalmamış” gibi sözcüklere rastlanmayabilir. Dolayısıyla çocukla sürekli konuşup, iletişim halinde olmak, ona dünyayı tanıtmak oldukça önemlidir.
• Görme yetersizliği olan çocuklar karşısındaki kişinin jest ve mimiklerini anlamada ve karşılıklı iletişim kurma konusunda bazı yetersizlikler gösterilebilir. Çocuğun iletişim becerilerini desteklemek, doğru iletişimi kurmayı öğretmek önemlidir.
• Görme yetersizliğinden dolayı çocuk çevresindeki insanlarla sınırlı iletişim kurar, akranlarıyla bir arada olmak istemez, yalnızlığı tercih eder. Bu süreçte öğretmenler ve ebeveynler çocuğu teşvik etmeli, akranlarını ise bu konuda bilgilendirerek arkadaşına yardımcı olmalarını istemelidir.
• Görme yetersizliği olan çocukların eğitiminde gerekli yardımcı teknolojilerden yararlanılmalıdır. Konuşan kitaplar, sesli mutfak terazileri, bilgisayar ekranındaki yazıyı seslendiren programlar, kabartma yazısı veren yazıcılardan faydalanılabilir.

Yazar: Ece Geç

Instagram: @ozelegitim.eceogretmen

 

Ayrıca; ‘Otizmde Doğru Bilinen Yanlışlar’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.

‘Özel Eğitime Dair’ başlıklı yazımıza gitmek içinse buraya tıklayın.

 

Kaynakça: Çiftçi, H. (2018). Ankara İl Merkezinde 2-10 Yaş Arasında Görme Yetersizliğine Sahip Olan Çocukların Demografik, Tanılama, Eğitsel ve Aile Destek Özelliklerinin İncelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi 2 (3).

Yalçın, G., Altunay-Arslantekin, B. (2019). Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler İçin Genişletilmiş Çekirdek Müfredat ve Dinleme Becerileri. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(2).