Çocukların Ev İçindeki Fiziksel Aktivite Düzeylerini Nasıl Arttırabiliriz?

ÇOCUKLARIN EV İÇİNDEKİ FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYLERİNİ NASIL ARTTIRABİLİRİZ?

 

Malumunuz çocuklarımız uzun süredir evlerin içinde, neredeyse hiç açık alana çıkamadan, fiziksel aktivite alanları oldukça kısıtlı bir şekilde vakit geçirmek durumundalar.

Elbette bu onların ve toplumun sağlığını korumak adına alınmış bir önlem. Her ne kadar, hem fiziksel hem de duyusal açıdan sürekli açık alanlarda, doğada olma fırsatları yakalamayı önersem de, aynı zamanda sık sık ev içinde “fiziksel aktif” olma konusunda da önerilerde bulunurum. Zira normal seyreden bir yaşam içinde dahi, modern dünya gereksinimleri sebebiyle, çocuklar gereğinden fazla ev içinde vakit geçirmek zorundadırlar.

Günlük yaşam gereksinimleri veya oyun oynamak, ders çalışmak için elimizi kullanmak, yürümek, merdiven çıkıp inmek, spor yapmak, dans etmek, oturup kalkmak, olduğumuz pozisyonu değiştirmek, kısacası hareket etmemizi sağlayan her şey fiziksel aktivitedir. Gün içerisinde bu hareketliliğin sağlanma sıklığı da fiziksel aktivite düzeyini belirtir.

Ev içinde, ailelerin çocukları ile oynayabilecekleri oyunlar ve etkinlikler hali hazırda uzmanlarca çeşitli platformlarda sıkça paylaşılmaktadır. Çocukların fiziksel aktivite düzeylerini yüksek tutmanın, sağlıklı  gelişimleri adına bir gereklilik olması nedeniyle bu konuda ailelere daha geniş öneriler oluşturmak istiyorum.

Öncelikle “evde çocuklara alan açmak” ile işe başlayabiliriz. Biliyorum ki her ailenin yaşam standartları birbirinden farklı, ancak yine de istekli olursak alan oluşturma konusunda yaratıcı olabiliriz. Bahsettiğim alan sadece onlara ayrılmış özel bir oyun odası değil “evin kendisi”dir.

Evde çocuklara nasıl daha fazla alan açabiliriz?

Bunu yaparken, biraz çocuk odaklı düşünmemiz gerekecek. Evimizi çocuklarımızla paylaştığımıza göre çocuk odaları dışındaki alanların düzenlemelerini de onları hesaba katarak yapalım. Kulağa biraz aykırı gelebilir ancak, onların akademik becerilerde olduğu kadar fiziksel aktifliklerini arttırmamamız en başta sağlık açısından gerekli ve faydalı olduğu kadar, hafıza, dikkat, stres yönetimi gibi pek çok alanda faydası olduğu da bilimsel bir gerçektir.

Salon, koridorlar, oturma odası ve çocuk odaları ve hatta ebeveyn odaları bu düzenlemeyi en kolay yapabileceğimiz alanlar. Çocuklar evin içinde koşuştururken ya da oynarken, çarparak yaralanabilecekleri, düşürüp kırabilecekleri malzemeler ya kaldırılmalı, ya da zarar vermeyecek başka bir alana alınmalıdır. Aksesuar olarak kullanılan ve alan daraltan malzemelerin çocukların büyüme evreleri için feda edilmesi yerinde olacaktır. Bu şekilde dekorasyonumuz bozulsa da güvenli hareket alanlarımız artacaktır.

Koltuk minderlerinin kaydırak veya yuvarlanma rampası, sandalyelerin otobüse veya çadır kampına, masanın tenis masasına, halının sek sek, twister pisti gibi harika oyun araçlarına dönmesine müsaade etmek ilk akla gelen fikirler olmakla beraber daha fazlasını her aile çocuklarıyla birlikte üretebilir. Koridorlar balon, badminton topu gibi hafif materyaller ile atıp yakalamaca oynamak, pedalsız bisiklet ya da araba kullanmaları için de güzel ve daha güvenli bir alan olabilir.

Topları tavandan sarkacak şekilde iple bağlayarak daha kontrollü atma, tutma veya labut vs devirme oyunları da oluşturulabilir. Atış becerileri için mıknatıslı veya cırt cırtlı dart panoları kullanmak mümkün. Deve cüce, saklambaç, minderler ve taburelerle yerden yüksek gibi geleneksel oyunlar, sandalye kapmaca,  çocuklara göre düzenlenmiş bir evde güvenle oynanabilir hale gelir. Köpük baloncuk şişirip onları havada patlamaya çalışmak hem nefes egzersizi hem bedensel hareket sağlar. Folklorik oyunlar ve figürler ailece denenebilir veya çocuklara gösterilerek yörelere özgü keyifli deneyimler sağlanabilir.

Çocuk odası veya evin daha uygun bölümüne, ev tipi küçük bir kaydırak ve  kendimizin de üretebileceği bir top havuzu eklemek bolca çıkılan merdivenler ve fırlatılan toplar yani daha çok hareket demek olduğunu unutmayın. Yere yakın platform salıncak ya da çıkarılıp takılabilen çeşitli hamak veya esnek salıncaklarda otururken / yatarken bir yere sabitlenmiş halatlar ile çekme oyunları çok keyifli olacaktır. Yaylı yatakların zemine indirilip üzerinde zıplamak bir başka eğlenceli alternatif olabilir. Zeminin halı yerine tatami tarzında materyaller ile veya imkanlar ölçüsünde yorgan battaniye şilte vs. ile döşenmesi bu aktiviteleri güvenle yapmanızı sağlar.

Kapılara asılan barfiks çubuklarına halka ekleyerek çocuklar için daha eğlenceli hale getirebiliriz. Artık marketlerden bile kolaylıkla temin edilen denge tahtaları sörf oyununa harika bir malzeme olabilir. Ayak ve el pedalları, egzersiz lastikleri, küçük kum torbaları ve ağırlıklar, işaret dubaları, pilates topu, step tahtası yine kolay temin edilebilen ve ailece basit ev sporları yapabileceğimiz materyallerden bazıları. İp merdiven yere serilerek eller ve ayaklar ile üzerinde ilerleme ve daha bir sürü sportif oyuna eşlik edebilir. Tüm bu malzemelerden bir kombinasyon ile uzun parkurlar elde etmek eğlence ve aktivite düzeyini maksimuma yükseltecektir.

Teknolojinin nimetlerinden faydalanmak mümkünse, kontrol ve seçim ebeveynde olarak, uygun müzik veya video eşliğinde dans etmeleri, çocuk yogası ve nefes deneyimi yaşamaları, oyun konsollarında tenis, golf gibi simülasyon eşliğinde kol bacak hareketlerinin taklidini gerektiren seçimler yapılabilir.

Tabi ki sürekli oyun ve etkinlik ile gün geçirmek bir zorunluluk değil, ev işlerine katkılarını sağlamak hem kişilik gelişimleri adına sorumluluk almalarını hem de hareket etme imkanı sağlayacaktır. Bu anlamda odalarını, yataklarını, oyuncaklarını, kitaplık ve masalarını toplamak, toz almak, paspas yapmak, hatta süpürmek, çamaşır asmak ve katlamak oldukça güvenli bir şekilde yapabilecekleri işlerden bazıları.

Önceliğimiz çocuklarımız ve sağlıklı gelişimleri ise, kaslar, eklemler, solunum, kalp ve dolaşım sistemleri, duyular, duygular, öğrenme, hafıza, dikkat ve algı, ince ve kaba motor beceriler üzerinde olumlu etkileri kanıtlanmış fiziksel aktivitenin, çocuklarınız ile beraber yaşam tarzınıza dönüşmesi ve bir an önce açık alanlara kavuşmanız temennimdir.

Sevgilerimle …

 

 Yazar: Bebek ve Çocuk Fizyoterapisti, Esma Kum

Instagram: @fizyobebe_esmakum

Ayrıca, ‘Çocuklarda Motor (Hareket) Gelişim’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.

‘0-6 Aylık Bebeğimin Gelişimini Nasıl Desteklerim?’ başlıklı yazımız için ise buraya tıklayın.