Bebeğimi Ne Zaman ve Nasıl Memeden Kesmeliyim?
Emzirme sürecinde anne ve bebek arasında çok güçlü bir duygusal bağ oluşur. Bebeğin yalnızca karnı doymaz, ruhu da doyar. Emzirme boyunca anne kokusuyla huzur bulan bebek kendini güvende hisseder. Bebeklerde olduğu kadar anneler de emzirme sürelerinde sakinlik ve duygusal doyum hissederler. Bunun sebebi emzirme sürecinde salgılanan sakinlik hormonlarının anne ve bebeği etkilemesidir.
Anne ve bebek emzirme sürecinde psikolojik olarak sıkıca bağlanır ama anne veya bebekten biri memeden ayrılmaya karar verdiğinde annelerin kafalarında bir sürü soru işareti belirir. Bu soruların en önemlisi bebeğinizin mi memeden uzaklaştığı yoksa sizin mi bebeğinizi memeden kesmek istediğinizdir.
Bebeğiniz Memeden Kesilmeye Acaba Kendisi Mi Karar Verdi?
Altıncı ayla birlikte bebeklere anne sütü ana öğün, ek gıdalar ara öğün olacak şekilde yeni tatlar denetmeye başlanır. Ama ek gıdaya geçiş heyecanıyla anneler bebekleri her gıdadan bol vitamin alsın heyecanıyla birlikte anne sütünü ihmal etmeye başlayabilirler. Anne sütünün yüzde yetmiş, ek gıdaların ise yüzde otuz civarı ağırlığı olması gerekirken bu oranların yeri değişmiş olabilir. Ek gıdalara çabuk alışan özellikle iştahları yerinde bebekler, ek gıdalardan aldıkları tokluk hissi ile süt ihtiyacı hissetmedikleri için memeden uzaklaşabilirler.
Bunun dışında annenin çalışma hayatına geri dönmesi ile bebek gün boyu anane, babaanne veya bakıcı ile kalmaya başladıysa, memeye olan bağımlılığı evde sürekli bebeğinizle geçirdiğiniz zamanlara göre azalıyor olabilir.
İki yaşından sonra okula başlayan ve ana öğünlerini arkadaşlarıyla birlikte yemek masasında yiyen çocuklar için de bu geçerli olabilir.
Bebeğinizi Memeden Kesmeye Siz Karar Verdiyseniz
Çocuk doktorları bebeklerin en az altı ay ve mümkün olduğunca iki yaşa kadar (ve istenilirse daha sonrasında da) emzirilmesi gerektiğini belirtiyor. Ancak annelerin yoğun çalışma yaşamına geri dönmesi, fiziksel hastalıklar, bebeklerin dişlerinin çıkmasıyla çok ısırmaya başlaması gibi sebeplerle bebeklerini memeden kesmek istedikleri oluyor.
Böyle zamanlarda annelerin dikkat etmesi gereken belki de en önemli şey emzirmeyi bırakmak isteseler de buna hazır olup olmadıklarıdır. Çünkü emzirme sürecinde bebekler emmeye alışırken anneler de emzirmeye, bebeklerini emzirirken öpüp koklamaya, saçlarını okşamaya alışırlar. Bebeği emzirmeyi bırakmak demek bebeği sevmeyi bırakmak demek tabi ki değildir ancak emzirme anları da çok değerlidir.
Bebeğinizi memeden kesmeden önce bebeğinizin ve sizin hazır olup olmadığını gözden geçirin ve sonra aksiyona geçin.
Bebeğinizin Memeden Kesebileceğinizi Nasıl Anlarsınız?
Bebekler ek gıdaya geçme sürecinde dik durabilir, desteksiz oturabilir, taneli ve pütürlü gıdaları yemeye alışabilirler. Ek gıda süreci, bebekler bir yaşına gelene kadar ileride kendi kendilerine yemek yiyebilmelerine ve farklı tatlara alışmalarına bir hazırlıktır. Bebeğinizin ek gıdaya başladıktan birkaç ay sonra yiyecekleri yutmada, yiyeceklere eliyle uzanıp almasında, bebek bardağı kullanmasında bir problemi yoksa,
Ek gıdaya ve farklı tatlara alışan bebek ek gıda yedikten sonra hemen meme aramıyorsa ve birkaç saat meme istemeden durabiliyorsa,
Gece uyanmaları azalmışsa ya da 6-7 aydan sonra gece beslenmesini kesmişseniz,
Meme için daha az kucağınıza gelmeye başlamışsa,
Uyumak için memeye ihtiyaç duymaz hale gelmişse,
Meme yerine taze meyve suyu veya çorba gibi ek gıdalar verdiğinizde ağlama krizlerine girmiyorsa bebeğinizi memeden kesmekte çok fazla zorlanmayacağınızı varsayabiliriz.
Bebeğinizi Memeden Nasıl Kesebilirsiniz?
Çoğu anne meme ucuna salça, tuz, sirke, yara bandı, acı biber gibi şeyler koyarak bebeklerini bir günde memeden kesmek istiyor ancak anne memeden kesmeye hazır hissetse de bebek henüz buna hazır olmayabileceğinden bu, bebeğin psikolojisi ve sağlığı için doğru değildir. Çünkü bebeğin sığındığı güvenli liman anne kucağı ve karnını doyurup kendini huzurlu hissederek uyuduğu yer anne memesi. Onun için bu kadar değerli bir alanın bir anda artık hiç olmadığı, acılaştığı, farklılaştığı, kötü koktuğu bir yere dönüşmesi bebek için boşluk ve huzursuzluk hissi yaratacaktır. Bu boşluk da huysuzluklara, uykuya kolay geçememeye, ağlama krizlerine, iştahsızlığa dönüşebilir.
Ayrıca gün içerisinde sık sık emziren bir annenin bebeğini bir anda memeden kesmesi annede memelerin fazla sütle şişmesine ve sızlamaya hatta mastite bile sebep olabilir.
Bunun yanında anne bebeğini memeden kesmeye hazır olduğunu düşünse bile belki de bebeğini emzirmeyi özlediğini hissedip emzirmeye geri dönecektir. Bu da bebekte ve annede tutarsızlıktan kaynaklanan huzursuzluk ve günlük düzende kaymalar yaratacaktır.
Memeden kesmeyi bir süreç olarak düşünüp gün içinde emzirme sayısını azaltarak bebeğinizi memeden kesmeye alıştırabilirsiniz. Meme isteyen bebeği reddetmek zordur ve bebeğiniz sizi istediğinde reddetmeniz tavsiye edilmez. Ancak bebeğinizin ağlama krizine girmesine sebep olmadan dikkatini dışarıya çıkarak, evde sevdiği oyunları oynatarak, farklı etkinlikler yaptırarak dağıtabilirsiniz. Bu, bebeğinizin memeyi istememe süresini biraz açacaktır.
Saatlere önem veren bir anneyseniz ve bebeğinizin uyku, emme, ek gıda saatleri sizin kontrolünüz altındaysa, öğlen saatindeki ek gıdadan sonra ve ikindin emzirmesini kesebilirsiniz. Gün içerisinde bebeğin dikkatini dağıtmak geceye göre daha kolay olur.
Ayrıca bebeğin emme saatlerinin arasını açmanın yanında, bebeğin emme dakikasını azaltarak da memeden travma yaratmadan uzaklaşmayı sağlayabilirsiniz.
Bebeğinizi memeden kesmeye karar verdiyseniz, özellikle de uykuya emerek geçiş yapan bir bebeğiniz varsa, uyku öncesi meme vermeyi bir anda kesmeyin. Bunun yerine önce gündüz emmelerinden biraz uzaklaşın, daha sonra gece emmelerini ve uyku öncesi emmelerini bırakın. Böylece memeden kesme süreci sizin için de daha kolay bir hal alacaktır.
Bebeğinizi memeden keseceğiniz dönemde ek gıda yerine veya az bir ek gıda denemesinden sonra formül devam sütlerinden ve biberon mamalarından denetin. Çünkü sizin sütünüzün yokluğunda sütünüzün yerine verebileceğiniz besleyici süt ve mamalara ihtiyacı olacak.
Bebeğiniz bir yaşından küçükse doktorlar, bebeğinizde inek sütü alerjisi oluşabileceği için bir yaşından küçük bebeklere inek sütü vermek yerine bebeğin ayına uygun formül süt verilmesi gerektiğini öneriyor.
Memeden kesme döneminde bebeğinizi zaten farklı bir şeye uyum sağlamaya çalışıyor olacağından bebeğiniz bocalayacaktır. Bu yüzden bebeğinizi memeden kesme döneminde odasını ayırma, diş çıkarma dönemindeyse sadece jelle rahatlatmaya çalışma, hastaysa sadece ateş düşürücü verme gibi şeylerle yormayın. O henüz dünyaya yeni yeni alışıyor. Değişen tüm şartlara bir anda uyum sağlaması onlar için hiç kolay değil. Eğer hastaysa, diş çıkarıyorsa sizin taşınma gibi yaşam değişiklikleri gerektiren durumlarınız varsa mümkün olduğunca yeni durumu atlatana kadar bebeğinizi emzirin.
Unutmayın, sadece başkaları size ‘Artık emzirmene gerek yok bu çocuk anaokuluna gidiyor.’, veya ‘Zaten yemek yiyor kendini emzirmeyle yorma.’ ‘Hamilesin artık emzirme.’ vesaire dedi diye emzirmeyi bırakma kararı almayın. Emzirmeyi ve emmeyi bırakmak kararı size ve bebeğinize ait. Hamilelik de doktorunuz izin verdiği sürece emzirmeye engel değil.
Emzirmeyi bırakmak anne ile bebeğin yaşayacağı özel bir süreç. Bu süreçte bebeğinizi emzirmeseniz bile kucağınızda olacağı zamanı azaltmamış olmak adına bol bol öpün koklayın. Bebeğinize, emmese de güvenli ve huzur dolu bir ortamda olduğu, yanında olduğunuz hissini verin. Bebeğinize sevginizi göstermek ikiniz için de memeden kesme sürecini daha da kolaylaştıracaktır.
Yazar: Tülin Göktürk, Çocuk Gelişimci, Emzirme ve Aile Danışmanı
Bilgi&Randevu: ailedanismani.tulin@gmail.com , Tel: 05331618200
Ayrıca ‘Çocukları Sebze Yemeye Alıştırma’ başlıklı yazımız için buraya tıklayın.
‘Kardeş Kıskançlığıyla Nasıl Başa Çıkılır?’ başlıklı yazımız için ise buraya tıklayın.