Çocuklarda Dil Gelişimi

Dil açısından zengin bir çevre inşa etmek aslında çok zor değildir. Çocukluktan itibaren gelişen konuşma yeteneği çocuk için hem heyecanlı hem de çok ilginç bir süreçtir. Çocuklarda dil gelişimi, genelde bir yaşından sonra şekillenmeye başlar. Aylık periyotlar halinde ilerleyen dil gelişimi, ebeveynler tarafından yeterince desteklenirse çocuklar için oldukça başarılı bir şekilde devam eder. Bunun için öncelikle bir ebeveyn olarak çocuğunuzun aylara göre dil becerisinin gelişimini takip etmeli ve farklı yöntemler ile bu konuda çocuğunuza etkili bir rehber olmaya çalışmalısınız.

Çocuklarda Aylara Göre Dil Gelişimi

* 3-12 Aylar Arası: Bebeğinizin dünyayı anlamlandırdığı hayatının bu ilk döneminde anne ve baba olarak ona yemek yedirme, yürütme ve dil gelişimi gibi konularda ona yardımcı olmak çok eğlenceli değil mi? Çocuklar bu aylarda anne, baba, mama gibi tek kelimelik basit kelimeleri öğrenebilirler. Kelimelerin gerçek anlamlarını tam bilemeyebilirler. Çoğu zaman bu kelimeleri birçok farklı kişi veya nesne için kullanırlar.

* 12-18 Aylar Arası: Bu aylarda çocuklar genellikle kelimelerin anlamlarının farkındadırlar. Bu süreçte içerisinde bebeğiniz, kelime dağarcığına artık daha fazla kelime eklemeye başlar. Çoğunlukla tek kelimeyi söyler ve anlar. Ayrıca, basit talimatları da yerine rahatlıkla yerine getirir.

* 18-24 Aylar Arası: Artık yürümeye başlayan çocuğunuzun kelime hazinesi iyice genişler. Çocuğunuz söylediklerinizin birçoğunu anlamaya başlar ve aynı zamanda, 2-3 kelimelik kısa cümleler kurmaya da başlar.

* 2-3 Yaş Arası: Çocuğunuz bu yaşlara gelince daha uzun, daha karmaşık cümlelerle konuşabilir ve kelimeleri daha doğru söylemeyi öğrenir. Artık aile dışında birileri de onu rahatlıkla anlayabilir.

* 3-5 Yaş Arası: Anne baba olarak sizi ne mutlu edebilir? Tabii ki çocuğunuzun mutluluğu ve geniş bir hayal gücüne sahip olması. İşte çocuğunuz bu yaşlar arasında daha uzun, daha soyut ve daha karmaşık konuşmalar yapabilir. Daha hayali düşünceleri cümlelere dökebilir ve sizi çok eğlendirebilir. Çocuğunuz, “çünkü”, “eğer”, “öyleyse” veya “ne zaman” gibi kelimeleri içeren daha karmaşık cümleler kurmayı dener ve temel gramer kurallarını anladığını gösterebilir. Ayrıca onlardan bazı eğlenceli hikâyeleri de sık sık duyabilirsiniz. Tabii ki soru yağmuruna da tutulduğunuz anlar mutlaka olacak. Bol şanslar!

* 5-8 Yaş Arası: O minik tatlı çocuğun artık büyüyüp okul çağına geldiği bu dönem, daha fazla kelime öğrenme ve dil içindeki seslerin birlikte nasıl çalıştığını anlama dönemidir. Ayrıca, çocuğunuz bu dönemde kelimeleri farklı şekillerde bir araya getirip, farklı türden cümleler kurabilir. Fikirlerini ve görüşlerini çok daha iyi cümleler ile paylaşabilir. Ayrıca 8 yaşına yaklaştıkça yetişkinlere yönelik konuşmaları daha çok gerçekleştirebilir.

Çocuğun Dil Gelişiminde Aileye Düşen Görevler

* Çocuklarınız İçin Vakit Ayırın

Çocukların konuşmayı ve dili dinleyerek, izleyerek, keşfederek, kopyalayarak, başlatarak, cevap vererek, oynayarak ve başkalarıyla etkileşime girerek öğrendiklerini unutmayın. Bu ilk birkaç yıl için önemli etkileşimin çoğu çocukla ebeveynleri, bakıcıları ve belki de kardeşleri arasında olacak. Konuşma, dil ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak istiyorsanız, çocuğunuzla birlikte vakit geçirmek çocuğunuza uzun vadede fayda sağlayacaktır.

* Çocuğunuzu Televizyondan Uzak Tutun

Çocuklarınız için ayırabileceğiniz boş vaktiniz olmasına rağmen onların sürekli televizyon izlemesine izin verdiğiniz takdirde onlara büyük bir kötülük yaptığınızı unutmayın. Zaten, eğitici olan sadece birkaç tane çocuk TV programı vardır. Ancak, çocuğun ebeveyni veya bakıcısı ile bire bir oyun oynayarak öğrendiği bilgi çok daha fazla ve daha yararlıdır. TV ve video oyunları pasif bir eğlencedir ve herhangi bir etkileşimi teşvik etmez. Araştırmalar, ilk yıllarında çok fazla TV izleyen çocukların, okul çağına geldiklerinde dikkat ve dinleme konusunda zorluk yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösteriyor.

* Dil Gelişimine Yardımcı Bir Ortam Oluşturun

Dil açısından zengin bir ortam oluşturmak, dili kullanma, etkileşimde bulunma, odaklanma, konuşma gibi her fırsatı değerlendirme ile ilgilidir. Dil açısından zengin bir çevre oluşturmak, aynı zamanda besleyici bir çevre oluşturmak, çocuğunuza sevgi ve şefkat vermek ve özgüvenini artırmakla ilgilidir. Peki bu ortamı oluşturmak için ne yapıyorsunuz? Öncelikle onunla nasıl iletişim kurduğunuza dikkat edin. Küçük çocuğunuz ile konuşurken dikkat etmeniz gereken en önemli konulardan biri kullandığınız dilin düzeyi ve karmaşıklığıdır. Küçük bir çocuk genellikle konuşurken kullandığından daha fazla kelime anlar. Diğer yandan, çocuğunuz anlamada zorluk çekiyorsa, sadece anahtar kelimeler kullanın, daha fazla tonlama ve jest kullanın. Çocuğunuzla konuşurken, onun görebileceği kişi veya nesneler hakkında konuşmaya çalışın, böylece bunları referans olarak kullanabilir. Çocuğa yanıt vermesi için daha fazla zaman verin. Küçük çocukların konuşmanızı anlaması ve kendi cevaplarını formüle etmeleri biraz uzun sürebilir.

4. Beden Dili ve Jest Kullanın

Konuşurken beden dili ve jest kullanmaya çalışın. Bu, çocuğun ne söylediğinizi anlamasına yardımcı olur ve onlara aynısını yapmalarını öğretebilir. Böylece kendilerini daha etkili bir şekilde anlatmalarını sağlayabilir. Beden dili, başkalarının söylediklerimizden anlam kazanmalarına yardımcı olduğu için, özellikle de çocukların dili öğrenmesine çok faydalı olan bir beceridir.

5. Bir Adım Geride Kalın ve Ona Liderlik Şansı Tanıyın

Çocuğunuzun dil gelişimini bazen oyun sırasında bir adım geri atıp onların önderlik etmesine izin vererek artırabilirsiniz. Bu, çocuğunuza çevreyi kontrol etme imkânı verir ve onun özgüvenini arttırır.

Görüldüğü gibi bir ebeveyn olarak dil gelişimi konusunda çok önemli görevler sizi bekliyor. Bunları çocuğunuzun aylık gelişimlerini göz önünde bulundurarak uygulamanız hem faydalı hem de daha kolay olacaktır.

 

Ayrıca ‘Kardeş Kıskançlığı İle Nasıl Başa Çıkılır’ başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.

‘Çocuklarda Gelişim Değerlendirmesi’ başlıklı yazımız için ise buraya tıklayın.